We richten ons op vernieuwing in bestaande wijken en op de ontwikkelingen in nieuwbouwgebieden. Hierbij continueren we de grote bouwlocaties Poort en Nobelhorst, maar weten we ook dat deze bouwlocaties binnen 10 jaar zijn afgerond. We starten daarom het onderzoek naar de vraag op welke manier eventuele nieuwe locaties zo goed mogelijk kunnen bijdragen aan een economische, ecologische en sociaal duurzame ontwikkeling van de stad. Niet alleen in aantallen woningen maar ook in kwaliteit.
Hierin zal het voortdurend zoeken zijn naar de juiste balans tussen ambities en opbrengsten. Investeren in stadsvernieuwing, beheer van de openbare ruimte en versterking van de reservepositie is deels afhankelijk van het realiseren van grondopbrengsten. Dit kan soms op gespannen voet staan met het creëren van een zo fijn mogelijke omgeving voor toekomstige bewoners. In ieder geval zetten we in op de bouw van extra sociale huurwoningen. Dit stelt ons voor een grote opgave. We trekken daarom extra geld uit en zoeken creatief naar alternatieve mogelijkheden om dit te realiseren. We hebben de ambitie om de komende vier jaar de bouw van in totaal 2.000 tot 2.500 sociale huurwoningen mogelijk maken. Behalve nieuwbouw kan dit ook door kantoorruimte te transformeren naar woningen.

De afgelopen jaren hebben we een succesvolle omslag gemaakt naar een meer organische ontwikkeling van woongebieden. Dit heeft niet alleen geleid tot een grote diversiteit aan woningen, maar ook tot allerlei voorbeelden van innovatieve bouw. De manier van werken in Oosterwold is hiervan een mooi voorbeeld. Deze werkwijze zetten we voort, waarbij we samen met de bewoners van Oosterwold een antwoord zoeken op praktische vraagstukken die voortkomen uit de regelarme ontwikkelstrategie. We innoveren ook door vernieuwende woningbouwconcepten te onderzoeken via het Woningbouwatelier Almere 2.0, dat we samen met de Rijksoverheid organiseren. Daarnaast geven we invulling aan kabinetsbesluiten met betrekking tot bijvoorbeeld gasloos bouwen, die voor ons gevolgen hebben in de bouwopgaven en groot onderhoud.

De vele vraagstukken die nu spelen op de woningmarkt rondom beschikbaarheid, betaalbaarheid, instrumentaria en kwaliteit krijgen een plek in de nieuwe visie die we in 2019 opstellen. Hierbij wordt ook de samenhang met andere vraagstukken bekeken, zoals sociale cohesie, leefbaarheid in de wijken, maar ook de lange termijn verstedelijking en de stad die we willen zijn.

Aan het eind van deze raadsperiode, in 2021, wordt de Omgevingswet ingevoerd. Deze bundelt en vereenvoudigt de vele regels op het gebied van de leefomgeving, waardoor het eenvoudiger wordt om bijvoorbeeld een bouwvergunning aan te vragen. Daarnaast geeft de nieuwe wet meer mogelijkheden om de regelgeving, samen met bewoners en bedrijven, af te stemmen op specifieke behoeften binnen de gemeente. 2021 lijkt nog ver weg, maar gezien alle voorbereidingen die nog moeten worden getroffen, hebben we de jaren die nog resteren hard nodig. Zeker omdat we deze voorbereidingen graag treffen in nauwe samenwerking met de stad en de gemeenteraad. De eerste stap in dit proces is het opstellen van een Koersdocument, dat eind 2018 zal worden aangeboden. Aan de hand hiervan moeten keuzes worden gemaakt over de Almeerse inkleuring van het nieuwe stelsel.

Met het huidige bouwtempo zullen de grotere bouwfronten in Poort en Nobelhorst binnen 10 jaar zijn afgerond. Als Almere over 10 jaar wil starten met stadsdeel Pampus moet in deze raadsperiode worden gestart met de eerste voorbereidingen. Ook moet gestart worden met het vervolgonderzoek (MIRT-verkenning) naar verdere infrastructuur maatregelen, die randvoorwaardelijk zijn voor de ontwikkeling van Pampus. Ten slotte moet in 2019 worden besloten over drie omvangrijke stedelijke opgaven. Het gaat om het Meerjarenprogramma Fonds Verstedelijking Almere (2021-2025), de eventuele start van Oosterwold fase 2 en de stedelijke vernieuwingsopgave. Deze besluiten kunnen niet los van elkaar worden genomen. Ze staan immers in relatie tot elkaar en in relatie tot de lange termijn doelstellingen van Almere. Alleen op basis van een actuele en samenhangende verstedelijkingsstrategie kunnen weloverwogen besluiten genomen worden.

Om te komen tot een weloverwogen besluit, zal een bestuursopdracht geformuleerde worden die in ieder geval antwoord geeft op de volgende vragen:

• Hoe zou een adaptieve aanpak voor de verdere groei van Almere, waarbij ruimte is om flexibel in te spelen op de fluctuerende marktvraag in Almere eruit kunnen zien?
• Hoe neem je, gegeven de adaptieve aanpak, no-regret besluiten over Oosterwold, de binnenstedelijke opgave en Pampus en de IJmeerverbinding?
• Hoe verhoudt de opgave stedelijke en natuurlijke vernieuwing in bestaand stedelijk gebied zich tot de plannen voor Pampus en Oosterwold?
• Wat betekent de prognose dat in bestaand stedelijk gebied 10.000 tot 15.000 extra woningen kunnen worden gerealiseerd voor de ontwikkelpotentie van Pampus en Oosterwold?
• Wat betekent de onzekerheid over de regionale samenwerking voor de IJmeerverbinding?
• Hoe verhouden de woningbouwambities in omliggende gemeenten zich tot de eerder afgesproken verdeling van 400.000 woningen over de Noordvleugel en de bouw van 60.000 woningen in Almere?
• Hoe verhouden de woningbouwambities zich tot de lokale werkgelegenheid, de bereikbaarheid, de benodigde investeringen in infrastructuur en de energietransitie?

Vanaf 2021 is de nieuwe Omgevingswet van kracht. In deze wet worden 26 bestaande wetten op het gebied van bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur gebundeld. Uitgangspunt is dat het daardoor gemakkelijker wordt om ruimtelijke projecten te starten. Ontwikkelaars hoeven bijvoorbeeld nog maar één (digitale) vergunning aan te vragen. Om hieraan te kunnen voldoen is Almere wettelijk verplicht om digitaal aangesloten te zijn bij het landelijke digitale stelsel. Naast investeringen in onze ICT vraagt de Omgevingswet ook om een andere manier van werken. De wet biedt meer ruimte voor particuliere ideeën. Het doel staat voorop en niet het middel om er te komen. De houding bij het beoordelen van plannen is ‘ja mits’ in plaats van ‘nee tenzij’. Ten behoeve van de perspectievennota brengen we begin 2019 in beeld welke middelen er nodig zijn om de digitale aansluiting bij het landelijke stelsel tijdig te realiseren en - door middel van pilots - ervaring op te doen met de nieuwe werkwijze.

De organische gebiedsontwikkeling van Oosterwold heeft de afgelopen jaren een enorme vlucht genomen. Met een vooraf vastgestelde set van uitgangspunten en spelregels wordt maximaal ruimte gegeven aan particuliere initiatieven. Deze vorm van gebiedsontwikkeling heeft een groot experimenteel karakter. Dit laat onverlet dat er vraagstukken zijn die gemeentelijke actie vragen. Zeker nu er een bepaalde schaalgrootte in Oosterwold is bereikt. Met behoud van de gekozen ontwikkelstrategie wordt nu op onderdelen de gemeentelijke inzet en inmenging herijkt. Het gaat daarbij om het invullen van gemeentelijke zorgplicht afvalwaterzuivering; beheer kavelwegen; opstellen plan bevolkingsvolgende voorzieningen; beleidskader toezicht en handhaving, opstellen kader voor OZB rioolheffing en afvalstoffenheffing; gebiedsontwikkeling; taskforce vergunningen; bewonersparticipatie en de coördinatie van de gemeentelijke rol.

Almere is de tweede gemeente binnen de Metropool Regio Amsterdam. We willen onze rol binnen de MRA versterken door een meer initiërende en agenderende rol te vervullen. Tegelijkertijd zien we een grote meerwaarde van actieve participatie binnen VNG en G40 en een aanvullende inzet op regionale samenwerking. We kiezen daarbij op verschillende beleidsterreinen voor verschillende samenwerkingsverbanden. Op onderdelen werken we samen met Flevolandse gemeenten, maar we investeren bijvoorbeeld ook in de verbetering van de bereikbaarheid van de regio Utrecht. Om optimaal gebruik te kunnen maken van de verschillende netwerken waarin we als gemeente vertegenwoordigd zijn, is aanvullende ambtelijke inzet nodig. Het gaat hierbij bij om € 0,2 miljoen voor de inzet van 2 FTE. In Den Haag continueren we de inzet van onze lobbyist op het gebied van RRAAM en Almere 2.0 Het komende jaar werken we bovendien aan een hernieuwde lobby-agenda. Een Almeerse agenda gericht op de toekomst!

De afgelopen veertig jaar hebben we veel kunnen investeren in de groei van de stad. We zijn nu op een moment gekomen dat de stedelijke vernieuwing van bestaande delen van de stad extra aandacht vraagt.  Om de stad toekomstbestendig te maken, investeren we de komende periode  daarom aanvullend in de Binnenring van Almere Haven en het centrum van Almere Buiten.  In Almere Haven gaan we onder andere aan de slag met het beheer van de Havenkom, de transformatie van winkels naar woningen. In Almere Buiten ligt de focus op DoeMere en BuitenMere, waarbij de herziening van het masterplan uit 2005 ons vertrekpunt is. De ervaringen die we opdoen in Almere Haven en Almere Buiten, kunnen we op termijn vertalen naar uitgangspunten ten aanzien van stedelijke vernieuwing voor de hele stad. De komende tijd gaan we samen met de stad en onze belangrijkste partners in gesprek over de wijze waarop we gezamenlijk de stedelijke vernieuwing vormgeven. Uiteindelijk resulteert dit in gebiedsvisies met uitvoeringsplannen die in het najaar van 2019 gereed zullen zijn.
Het ‘Fonds stedelijke vernieuwing en bedrijventerreinen’ wordt jaarlijks gevoed vanuit de winst van het Grondbedrijf. Voor 2019 wordt voorgesteld € 6,5 miljoen voor het fonds beschikbaar te stellen voor de vernieuwing van Binnenring Almere Haven, Centrum-Buiten en revitalisering bedrijventerreinen met als doel andere partijen uit te dagen te investeren in deze gebieden.